Drogi Czytelniku,
jeśli wykonujesz czynności podlegające opodatkowaniu (w tym zwłaszcza, gdy prowadzisz działalność gospodarczą) zapewne niejednokrotnie zdarzyło Ci się odprowadzić należny państwu podatek po upływie ustawowego terminu. Czy zastanawiałeś się jednak czym w praktyce grozi takie zaniechanie? Już wyjaśniamy.
Poza odsetkami za opóźnienie możesz narazić się na odpowiedzialność karno-skarbową za tzw. uporczywe niewpłacanie podatku w terminie. W myśl bowiem przepisu art. 57 § 1 kodeksu karnego skarbowego podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Brzmi groźnie, ale co ta uporczywość tak naprawdę w praktyce oznacza? Czy każde opóźnienie w zapłacie podatku może być zagrożone wyżej wskazywaną odpowiedzialnością karno-skarbową?
W samej ustawie próżno szukać definicji uporczywości, o której mowa w tym przepisie. Pomimo licznych wątpliwości w tym przedmiocie wydaje się, że w orzecznictwie sądowym dominuje stanowisko, w świetle którego na zaistnienie znamienia uporczywego niewpłacania podatku w terminie, będącego warunkiem odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 k.k.s., może wskazywać zarówno cykliczność zachowań podatnika, polegająca na umyślnym niestosowaniu się do wymogu terminowego płacenia podatku, jak i jednorazowe, ale długotrwałe zaniechanie przez niego uregulowania podatku płaconego jednorazowo (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2013 r., I KZP 11/13, LEX nr 1394031). Tym samym odpowiedzialność karną za wykroczenie stypizowane w tym przepisie może ponieść zarówno podatnik, który wielokrotnie nie wpłaca podatku w terminie (choćby nawet opóźnienia w zapłacie podatku nie były długotrwałe), jak również ten, który zaniecha wpłaty podatku jednorazowo, o ile stan opóźnienia będzie utrzymywać się dłuższy czas.
Przykładem takiego wykroczenia może być zatem z jednej strony kilkukrotne opóźnienie w zapłacie podatku od towarów i usług, z drugiej zaś – kilkumiesięczne opóźnienie w zapłacie podatku dochodowego od osób fizycznych wynikającego z rocznego zeznania podatkowego. Należy jednak stanowczo podkreślić, że to, czy podatnik poniesie odpowiedzialność karną skarbową, czy też nie, zależy przede wszystkim od możliwości przypisania mu winy za dane zachowanie sprzeczne z normą prawa podatkowego.
Co ciekawe, zachowanie wyczerpujące znamiona wykroczenia skarbowego z art. 57 k.k.s., będzie zawsze wykroczeniem, niezależnie od kwoty niewpłaconego w terminie podatku. Warto jednak zauważyć, że zakres zastosowania tego przepisu nie obejmuje podatku dochodowego od osób fizycznych pobranego przez płatnika (tzw. PIT-4). Zaniechanie wpłaty tego podatku zagrożone jest bowiem odpowiedzialnością określoną w przepisie art. 77 k.k.s. i w zależności od kwoty niewpłaconego w terminie podatku może stanowić wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.
Za wyżej opisywane wykroczenie skarbowe grozi kara grzywny, która może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2021 r. – od 280 zł do 56000 zł). Warto zatem zadbać o terminową wpłatę podatków.
Jeśli jednak z jakichś przyczyn nie będziesz w stanie realizować zobowiązań podatkowych w terminie, musisz zadbać o to, aby oskarżyciel publiczny nie mógł Ci zarzucić działania zawinionego (umyślnego). Nie wiesz w jakich sytuacjach możesz ponieść odpowiedzialność za wykroczenie uporczywego niewpłacania podatku w terminie, a w jakich nie? Napisz, a my postaramy się rozwiać Twoje wątpliwości w tym przedmiocie.